Mobbing w Kodeksie pracy:

Art. 94³

§ 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.

§ 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

§ 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

§ 4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

§ 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Ciekawe publikacje na temat mobbingu:

• Mobbing w miejscu pracy - uregulowania prawne wynikające z przepisów Kodeksu pracy i prawa cywilnego

• Mobbing w środowisku pracy. Charakterystyka zjawiska, jego konsekwencje, aspekty prawne i sposoby przeciwdziałania

• Mobbing w środowisku pracy

O mobbingu słów kilka… (z życia wzięte)

Mobbing to choroba, która może dotknąć każdego. Tak jest - każdego bez wyjątku i bez względu na miejsce pracy, wiek, płeć czy posiadane kompetencje. Nie ważne, czy pracujesz w korporacji, czy w instytucji państwowej, ani czy dobrze wykonujesz swoje obowiązki…

Objawy

Do najczęstszych objawów mobbingu należy m.in.:

• ciągłe, nieuzasadnione podważanie kompetencji i zajmowanego stanowiska,
• nieprzyznawanie żadnych zadań do wykonania,
• polecanie wykonywania zadań poniżej Twoich umiejętności,
• unikanie przez przełożonego rozmów z Tobą,
• niedopuszczanie do głosu,
• stałe przerywanie wypowiedzi,
• rozpowiadanie informacji o Twoim życiu prywatnym, rozsiewanie plotek, pomawianie.

Trzeba jednak pamiętać, że o mobbingu można mówić dopiero wówczas, gdy negatywne zachowania i działania powtarzają się przez dłuższy czas. Jednorazowe działania czy zachowania, nawet jeśli są negatywnie przez Ciebie odbierane, nie mogą być zakwalifikowane jako mobbing.

Za mobbing nie można uznać także egzekwowania wykonywania poleceń, które nie naruszają Twojej godności i są związane z Twoim zakresem obowiązków.

Dlaczego Ty?

Podczas badań nad mobbingiem zauważono, że wyłaniają się dwie, przeciwstawne grupy ofiar:

1) pracownicy nie potrafiący przeciwstawić się przełożonemu, mało asertywni, osoby o niskich kwalifikacjach i niskim poczuciu własnej wartości,

2) pracownicy ambitni i kreatywni, nietuzinkowi, wybijający się ponad przeciętność, wysoko wykształceni, stanowiący zagrożenie dla przełożonych (słowem - im jesteś zdolniejszy , tym bardziej jesteś narażony na rozmaite formy mobbingu).

Kim jest mobber?

Mobbing stosują przeważnie osoby, które obawiają się o własną pozycję zawodową i napięcie z tym związane rozładowują przez zachowania prześladowcze wobec osoby od nich zależnej.

Nie zawsze są to osoby, które otwarcie i brutalnie okazują niechęć i atakują ofiarę. Wielu z mobberów, to wyrafinowani “stratedzy”, okazujący lekceważenie i pogardę jedynie za pomocą aluzji. Niektórzy są mistrzami w tworzeniu nieformalnych sojuszy przeciw ofierze, sugestywnie przekonując innych o jej przeróżnych przewinieniach.

Jaki cel ma mobber?

Celem zachowań mobbingowych jest emocjonalne zniszczenie Ciebie, osłabienie Twojej pozycji w środowisku, zrujnowanie Twojej zawodowej i osobistej reputacji. Mobber dąży do wyeliminowania Ciebie z zespołu, ponieważ mógłbyś mu zagrozić, np. obnażając brak kompetencji czy nieetyczne zachowanie.

Mobbingowanie pracowników jest zatem sposobem na podniesienie własnej wartości w oczach innych lub na ukrycie własnej niekompetencji. Wówczas mobber zwykle pozbywa się z firmy najbardziej wartościowych i kreatywnych pracowników. Pozycja mobbera umacnia się, ale niestety - w szerszej perspektywie traci cała organizacja.

Skutki “nieleczonego” mobbingu

Niezależnie od przyczyn i form mobbingu jego skutki są zawsze negatywne dla ofiary, a przeważnie również dla organizacji. Mobbing często wytwarza u swoich ofiar poczucie odizolowania, niezrozumienia i odrzucenia.

Obok destrukcji jednostki, mobbing naraża także na dodatkowe koszty samą firmę (absencje, wzrost zwolnień lekarskich, spadek wydajności oraz jakości pracy, degradacja atmosfery pracy, fluktuacja kadr).

W środowiskach, w których utrzymuje się zjawisko mobbingu postępuje degeneracja więzi społecznych, dominują w nich różne formy manipulacji i pogarsza się komunikacja. Takie grupy, nawet po odejściu z nich ofiary mobbingu, bardzo często funkcjonują destrukcyjnie, co prowadzi do kolejnych problemów.

Inne wymierne starty, to przede wszystkim koszty procesów sądowych i odszkodowań dla pracowników bezpodstawnie zwolnionych.

Dlatego pamiętaj:

• nie daj sobie wmówić, że jesteś gorszy od innych,
• staraj się opanować lęk i inne negatywne emocje w kontaktach z mobberem,
• żądaj określenia zakresu obowiązków i wydawania poleceń na piśmie,
• staraj się rozładować napięcie, np. uprawiając sport,
• dąż do wyjaśnienia konfliktowych sytuacji, korzystając przy tym ze znajomości własnych praw pracowniczych (pracodawca ma przecież obowiązek przeciwdziałać mobbingowi),
  
• nie milcz  - mów innym o tym, co się dzieje - na pewno ktoś udzieli Ci wsparcia,
• zgłoś mobbing związkom zawodowym, Państwowej Inspekcji Pracy, a w ostateczności walcz o swoje prawa w sądzie,
• jeśli potrzebujesz pomocy psychologa - nie wahaj się, to żaden wstyd. Wstydzić powinien się mobber, nie Ty…

Zobacz, jakie działania w zakresie przeciwdziałania mobbingowi podjął Związek Zawodowy Pracowników NCBiR